از سال ۲۰۲۵ به بعد، فیلم‌هایی که با هوش مصنوعی ساخته یا ویرایش شده‌اند نیز می‌توانند در رقابت اسکار شرکت کنند و حتی برنده شوند. آکادمی علوم و هنرهای سینما (AMPAS) قوانین جدیدی وضع کرده که استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی نه امتیاز مثبت و نه منفی محسوب می‌شود؛ بلکه معیار اصلی همچنان خلاقیت انسانی و کیفیت هنری باقی خواهد ماند.

تغییر قوانین آکادمی

• در آوریل ۲۰۲۵، آکادمی رسماً اعلام کرد که فیلم‌های ساخته‌شده با کمک هوش مصنوعی واجد شرایط دریافت اسکار هستند.
• استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی «نه شانس فیلم را برای نامزدی افزایش می‌دهد و نه کاهش»؛ یعنی معیار اصلی همچنان کیفیت اثر و نقش خلاقیت انسانی است .
• این تغییر در قوانین برای اسکار ۲۰۲۶ به طور کامل اعمال خواهد شد.

چرا این تغییر مهم است؟

• پذیرش رسمی هوش مصنوعی در معتبرترین جایزه‌ی سینمایی جهان، نشان‌دهنده‌ی تغییر بنیادین در صنعت فیلم‌سازی است.
• بسیاری از فیلم‌ها در سال‌های اخیر از ابزارهای هوش مصنوعی برای ویرایش، جلوه‌های ویژه، یا حتی تولید فیلمنامه استفاده کرده‌اند.
• اکنون این آثار می‌توانند بدون محدودیت در رقابت‌های اصلی اسکار حضور داشته باشند.

نمونه‌های اولیه

• فیلم‌هایی که به موضوعات مرتبط با یادگیری ماشین و اخلاق هوش مصنوعی پرداخته‌اند، رسماً وارد رقابت اسکار شده‌اند .
• برخی آثار انیمیشن و مستند نیز از ابزارهای تولید تصویر و صدا با هوش مصنوعی بهره برده‌اند و در فهرست واجد شرایط قرار گرفته‌اند .

فرصت‌ها و مزایا

• کاهش هزینه‌ها: تولید جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه با هوش مصنوعی ارزان‌تر و سریع‌تر می‌شود.
• دموکراتیزه شدن سینما: فیلم‌سازان مستقل و کوچک می‌توانند با ابزارهای هوش مصنوعی آثار رقابتی خلق کنند.
• نوآوری هنری: ترکیب خلاقیت انسانی و الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند سبک‌های تازه‌ای در روایت سینمایی ایجاد کند.

چالش‌ها و نگرانی‌ها

• اصالت هنری: برخی منتقدان نگران‌اند که نقش انسان در فرآیند خلاقیت کمرنگ شود.
• شفافیت: آکادمی تأکید کرده که همچنان «لمس انسانی» باید در داستان‌گویی و کارگردانی نقش اصلی را ایفا کند.
• حریم خصوصی و حقوق نشر: استفاده از داده‌ها و تصاویر تولیدشده توسط هوش مصنوعی می‌تواند مسائل حقوقی ایجاد کند.

چشم‌انداز آینده

• این تحول می‌تواند مرز میان سینمای سنتی و دیجیتال را از بین ببرد و به شکل‌گیری ژانرهای تازه منجر شود.
• با این تغییر، احتمالاً در سال‌های آینده شاهد حضور پررنگ‌تر فیلم‌های AI-assisted در بخش‌های اصلی اسکار خواهیم بود.
• در نهایت، اسکار به جایگاه آزمایشگاهی برای سنجش تعامل میان خلاقیت انسانی و توانایی‌های هوش مصنوعی تبدیل خواهد شد.

جمع‌بندی

تصویب قوانین جدید آکادمی نشان می‌دهد که هوش مصنوعی دیگر نه تهدید، بلکه بخشی از آینده‌ی سینماست. فیلم‌هایی که با کمک الگوریتم‌ها ساخته می‌شوند، اگر داستان‌گویی و کیفیت هنری بالایی داشته باشند، می‌توانند در معتبرترین جایزه‌ی سینمایی جهان بدرخشند. این تغییر، آغازگر گفت‌وگویی تازه درباره‌ی مرزهای خلاقیت و فناوری در هنر هفتم است.